WELKOM OP ONZE BLOG

 

nieuws en meer

Parallel-ouderschap bij hoog-conflictueuze scheidingen

02-09-2020

Parallel-ouderschap bij hoog-conflictueuze scheidingen.

Een op de tien scheidingen tussen ouders mondt uit op een heftig conflict dat langdurig aanhoudt. Blijven sturen op gezamenlijk ouderschap kan dan escalerend werken.

Conflictueuze scheidingen worden door buitenstaanders omschreven als “eindeloos gehakketak” en “ruzie, ruzie, ruzie over werkelijk alles”. In mijn praktijk hoor ik ouders regelmatig verwoorden “Hoe zij eindeloos blijven communiceren, naar eigen zeggen in het belang van de kinderen, maar zich dood ergeren aan het uitblijven van de gewenste reactie bij de ander”. Met andere woorden: er is bij hoog-conflictueuze scheidingen sprake van diepgewortelde, dysfunctionele communicatiepatronen die ieders welzijn negatief beïnvloeden.

Mediation kan een heel waardevol traject zijn om een scheiding te regelen, eventueel naast juridische geschilbeslechting. Maar…..het is vrijwillig, heeft twee ouders nodig die willen deelnemen én zich willen inspannen om tot een gezamenlijke oplossing te komen. “We can lead a horse to water, but we can’t make it drink”. In dat laatste geval is mediation (alleen) niet voldoende om het welzijn van de betrokken partijen te verbeteren. 

Als mediation en/of de juridische discours onvoldoende uitkomst bieden, kan parallel-ouderschap worden ingezet. Deze interventie kwam tot stand door een co- creatie tussen wetenschap en praktijk (bron:.Interactie-academie. Systemisch Bulletin 2/20. Pg 117-150). Parallel-ouderschap zet de ouder terug in de “eigen kracht” en geeft regie op de individuele ouder-kindrelatie terug.

Parallel-ouderschap

Hiermee wordt bedoeld dat kinderen wisselen tussen de twee aparte gezinscontexten van hun ouders én bij beide ouders meebewegen op de ontwikkeling die de scheiding met zich meebrengt. Ouders hebben zo min mogelijk onderling contact met elkaar.  Er wordt als het ware een “muur”  tussen de ouders geplaatst. Dit proces kan zowel voor één als voor twee ouders worden uitgevoerd en wordt begeleid door één hulpverlener.

Werkwijze

De aanpak van parallel-ouderschap berust op vijf pijlers:

  1. Ouders worden individueel geholpen om te focussen op wat in de eigen mogelijkheden ligt om bij te dragen aan de gezonde ontwikkeling van het kind. Er wordt ingezet op het zich niet laten belemmeren door “het doen en laten van de andere ouder”.

De juridische positie van de ouders blijft bij parallelouderschap ongewijzigd. Het is een goede optie om voor een beperkt aantal onderwerpen die van beide ouders consensus vragen, onder begeleiding van een familiemediator voor langere periode afspraken vast te leggen in het ouderschapsplan.

  1. De relatie tussen de individuele ouder en het kind wordt versterkt door de focus op het kind te leggen in plaats van op de ex-partner. Deze pijler kan ondersteunen bij voorkoming contactverlies tussen ouder en kind en/of bijdragen aan contactherstel.

Ouders die in conflict zijn, kijken naar elkaar en verliezen het kind -letterlijk en figuurlijk- uit het oog. De rouw en het verdriet rondom de scheiding “haalt de eigen identiteit in de ouderschap als het ware onderuit”. Er wordt vaak een ervaring van machteloosheid beschrevendoor ouders, o.a. omdat een deel van het leven van het kind door de scheiding anders wordt ingevuld dan men zelf voor ogen had.

Versteviging van de ouder-kindrelatie én het erkennen van de andere ouder als zodanig, geeft een deel van regie “terug”. Het stopt het gevoel van afhankelijk-zijn. Ouderschap en opvoederschap zijn twee verschillende zaken. Ouderschap is uniek en permanent aanwezig gedurende het hele leven van de ouder. Het is niet afhankelijk van al dan niet gescheiden zijn, of wel/geen contact tussen kind en ouder. Het is er gedurende het gehele leven. Opvoederschap is vervangbaar en tijdelijk van aard. Voor het kind is het geen probleem wanneer er bij de ene ouder andere regels gelden dan bij de andere. Zolang het maar duidelijk en veilig voelt.

  1. Kinderen worden bij deze interventie betrokkenen.

Kinderen worden uitgenodigd om deel te nemen, zodat de ouder leert om af te stemmen op het (non) verbale gedrag van het kind. Hiermee komt het kind-perspectief onder de aandacht van de ouders. De inzet van de Kindbehartiger kan hierbij ondersteunend werken.

Ook ouders in hoog-conflictscheidingen willen het beste voor hun kind en zijn bereid om zich hiervoor in te zetten. Het is voor ouders helpend om deze inzet te leren geven vanuit het kind-perspectief in plaats van vanuit het ex-partnerperspectief.  Het kind wordt hiermee niet (extra) belast. Het kind ís immers al belast. Het bespreekbaar maken helpt het kind om de last te dragen.

  1. Het netwerk van ouder en kind(eren) wordt betrokken en vormt de brug tussen de ouders.

Het netwerk krijgt tools aangereikt om vanuit het gezinspersectief te handelen. Onderzoek toont aan dat, wanneer de ouder binnen zijn/haar netwerk wordt ondersteund in zijn/haar perceptie op de conflicten over de scheiding, de conflicten langer duren. Het is mij regelmatig overkomen dat ouders aan de mediationtafel tot een gezamenlijke oplossing kwamen, dat bij thuiskomst niet konden uitleggen aan het netwerk en dan vervolgens daarna aangaven “toch niet akkoord te gaan”.

  1. Er wordt psycho-educatie gegeven aan ouders én kinderen én het netwerk: de mechanismen van strijd en conflicten wordt aan betrokkenen uitgelegd.

Betrokkenen krijgen tools aangereikt om conflicten te de-escaleren, alternatieven te vinden het gezinssysteem te steunen zonder de strijd te voeden. Ouders worden bewust gemaakt van hun communicatiepatroon en het eigen aandeel daarin. Het doel is om een proces op gang te brengen waarin men van “reageren” overgaat naar “reflecteren”.

Miriam van Heijst-van der Lee is pedagoog, geaccrediteerd familiemediator, Kindbehartiger, Bijzonder Curator Jeugdzaken en KIES-Coach. Zij is gespecialiseerd in de ondersteuning van ouders bij het vormgeven van parallel-ouderschap.                 www.cervixmediation.nl  Tel:06-22087174

« Naar overzicht